Odpady radioaktywne

Globalne porozumienia przeciwko wyrzucaniu odpadów nuklearnych do oceanów na świecie nazywają się Konwencją Londyńską i Protokołem Londyńskim (LC/LP), a ostatnie spotkanie sygnatariuszy i obserwatorów rządowych, w tym Greenpeace International, zakończyło się pod auspicjami Międzynarodowej Organizacji Morskiej ONZ (IMO).

Było to nieprzyjemne doświadczenie dla japońskich dyplomatów próbujących obronić decyzję o wyrzuceniu odpadów nuklearnych z Fukushima Daiichi do Pacyfiku. Ale wywołało to również wspomnienia o innym czasie i innej polityce prawie trzy dekady temu, kiedy Japonia w IMO podjęła rolę ochrony środowiska morskiego przed radioaktywnością.

Międzynarodowe konwencje LC/LP, które zostały ustanowione w latach 70-tych i 90-tych, istnieją tylko dzięki ciągłemu naciskowi opinii publicznej na rządy i globalny przemysł jądrowy, który od r. 1946 zrzucał odpady nuklearne ze statków do oceanów na całym świecie. W krajach takich jak Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Francja i Rosja wojskowe i komercyjne programy nuklearne wytwarzały ogromne ilości odpadów nuklearnych różnego rodzaju.

W obliczu szybko rosnących zapasów odpadów, od lat pięćdziesiątych rządy wybierają jedną z najmniej kosztownych opcji postępowania z niektórymi z tych odpadów – zrzucanie stałych i płynnych odpadów bezpośrednio do oceanu. Pomyślano, że w głębinach nie będzie widać odpadów, a radioaktywność się rozrzedzi. Inne kraje, które również rozwijają swoje komercyjne programy energetyki jądrowej, takie jak Niemcy i Japonia, również wspierały składowanie odpadów jądrowych na morzu. Siedemdziesiąt lat komercyjnego przemysłu jądrowego i kryzys związany z odpadami jądrowymi tylko się pogorszyły i nadal nie ma realnego bezpiecznego rozwiązania.

Na szczęście ostatnie znane celowe zrzucenie odpadów nuklearnych ze statku do oceanu miało miejsce w październiku roku 1993, kiedy rosyjska marynarka wojenna zrzuciła 900 ton płynnych i stałych odpadów nuklearnych na międzynarodowe wody u wybrzeży Władywostoku na morzu w pobliżu Japonii i Korei. Rząd w Moskwie uzasadniał pilną sprawą z powodu wyczerpywania się powierzchni magazynowych, że odpady promieniotwórcze nie są niebezpieczne, a składowanie odbywało się zgodnie z międzynarodowymi normami.

Powtarzanie historii

Japoński rząd w kwietniu 2021 r. ogłosił decyzję o kontynuowaniu planów celowego zrzutu ścieków jądrowych z elektrowni Fukushima Daiichi. Nawet poza 900 ton odpadów nuklearnych, które Rosjanie wyrzucili w 1993 roku, Japonia planuje zmieszać co najmniej 1,2 miliona ton z wodą morską i zrzucić rurociągiem podmorskim do Oceanu Spokojnego. Zrzuty mają potrwać 30 lat, ale prawie na pewno potrwają znacznie dłużej.

W roku 1993 rząd japoński nazwał rosyjski dumping wyjątkowo godnym pożałowania. Teraz rząd japoński uzasadnia swoje plany zrzutu ponad miliona ton radioaktywnych ścieków jako „konieczne”, ponieważ nie ma miejsca na przechowywanie, a woda nie jest zanieczyszczona, ale „oczyszczona”. W odstępie prawie 30 lat dezinformacja, udoskonalona przez Związek Radziecki i Rosję i wykorzystywana do usprawiedliwiania składowania odpadów, znajduje odzwierciedlenie w dezinformacji z Tokio.

Na początku roku 1993 Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) wiedziała już o rosyjskich planach składowania odpadów nuklearnych, ale nie interweniowała i postanowiła nie informować Tokio. W dniu dzisiejszym MAEA nawiązała współpracę z rządem japońskim, aby zapewnić osłonę dla swoich planów i zapewnić, jak stwierdza, że zrzuty będą dokonywane w sposób bezpieczny i zgodny z praktyką międzynarodową. Nadal odgrywa tę samą historyczną rolę, jaka została określona w statucie z r. 1957 o wspieraniu i promowaniu interesów przemysłu jądrowego, nie chroniąc środowiska ani zdrowia publicznego.

Od lat 70-tych Greenpeace kwestionował nuklearne zrzuty morskie. Po latach śledztw i kampanii, tajne operacje rosyjskiej marynarki wojennej polegające na pompowaniu odpadów nuklearnych do morza zostały zakwestionowane i sfilmowane przez zespół kampanii Nuclear Free Seas na pokładzie statku Motor Vessel Greenpeace w dniu 18 października 1993 roku. po tym, jak rosyjski okręt wojskowy TNT27 i inne statki marynarki wojennej wróciły do portu, aby odebrać kolejny ładunek odpadów nuklearnych, których składowanie nuklearne zostało wyeksponowane na światową uwagę, rosyjski rząd ogłosił 22 października, że wstrzyma dalsze plany utylizacji. TNT27 pozostał w porcie.

Zanim statek Greenpeace zacumował w Japonii, rząd Morihiro Hosokawy ogłosił zmianę polityki. Nie będzie już opowiadać się za usuwaniem odpadów nuklearnych na morzu. Zamiast tego poparłaby poprawkę do Konwencji Londyńskiej na posiedzeniu IMO w listopadzie 1993 r., która zakazywałaby usuwania wszelkich odpadów jądrowych na morzu. Zarówno wtedy, jak i teraz przedstawiciele Greenpeace International byli na spotkaniu IMO, domagając się położenia kresu radioaktywnemu zanieczyszczeniu środowiska morskiego.

Kolejnym rezultatem ujawnienia rosyjskiego składowania odpadów przez Greenpeace International, Greenpeace Germany i Greenpeace Japan było podjęcie przez japoński rząd decyzji o finansowym wsparciu budowy dodatkowych obiektów do przechowywania i przetwarzania odpadów nuklearnych na rosyjskim Dalekim Wschodzie. To był punkt, który Greenpeace International podkreślał przez lata na spotkaniach IMO i nakreślił paralele z kryzysem wodnym w Fukushimie.

Nieudane rozmowy i porozumienia

Głównym celem Konwencji Londyńskiej i Protokołu Londyńskiego jest ochrona środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem, w tym radioaktywnością wytworzoną przez człowieka. Jednak japoński rząd twierdzi, że jego plany dotyczące skażonej wody w Fukushimie nie mają nic wspólnego z konwencjami. W rzeczywistości na ostatnim spotkaniu w dniu 26 października 2021 r. Japonia próbowała powstrzymać dalszą dyskusję na temat wody w Fukushimie, argumentując, że MAEA jest właściwym miejscem do omawiania takich spraw i nie jest właściwe, aby rządy rozważały kwestie na LC /LP Spotkanie zorganizowane przez ONZ. Jest to absurdalna i naukowo zbankrutowana sytuacja, gdy radioaktywność wypuszczana z rurociągu stanowi potencjalnie większe zagrożenie dla środowiska morskiego niż zrzuty ze statku na głębokim morzu.

Japonia nie zakończyła dyskusji na temat skażonej wody w Fukushimie na LC/LP. W pisemnym oświadczeniu Greenpeace International Greenpeace International zaproponował utworzenie naukowej grupy roboczej w ramach LC/LP, która rozważyłaby alternatywy dla zrzutu odpadów z Fukushimy do Pacyfiku. Greenpeace International argumentował, podobnie jak w roku 1993, że istnieją alternatywy dla rosyjskiego dumpingu, a mianowicie dodatkowe składowanie i stosowanie najlepszej dostępnej technologii przetwarzania, i że należy je zastosować również w Fukushima Daiichi.

W roku 1993 Rosja przyjęła pomoc międzynarodową i zaprzestano dumpingu. Jednak dr David Santillo, przedstawiciel naukowy Greenpeace International, poinformował, że Japonia odmówiła rozważenia tej opcji na posiedzeniu IMO w październiku roku 2021, a jej stanowisko poparły Stany Zjednoczone, Francja i Wielka Brytania. Rządy Korei Południowej, Chile, Chin i krajów wyspiarskich na Pacyfiku, Vanuatu i Palau, opowiedziały się za dokonaniem przeglądu alternatyw dla absolutorium w technicznej grupie roboczej. Spotkania działają na zasadzie konsensusu i przy sprzeciwach Japonii porozumienie w sprawie oceny alternatyw było niemożliwe.

Dr David Santillo zakwestionował MAEA w związku z jej rolą i zapytał, czy można jej powierzyć zadanie raportowania o dyskusjach z Japonią na temat alternatyw dla zrzutów. MAEA zgodziła się złożyć sprawozdanie w roku 2022.

Istnieje historyczny rezonans, a także tragiczna ironia w próbach Japonii, aby usunąć dyskusję o kryzysie z odpadami nuklearnymi w Fukushimie z międzynarodowego przeglądu na spotkaniach LC/LP IMO. Rosyjski dumping w r. 1993 wywołał publiczne i polityczne oburzenie w Japonii.

Japoński rząd Hosokawy odegrał następnie ważną i kluczową rolę na spotkaniu LC/LP, kiedy poparł zakaz wyrzucania wszystkich odpadów nuklearnych do oceanów. Prawie trzydzieści lat temu jej stanowisko bez wątpienia opierało się na własnym interesie – ochronie wód przybrzeżnych przed zanieczyszczeniem radioaktywnym i prawach własnych obywateli, zwłaszcza zagrożonych społeczności rybackich.

W tamtych czasach stanowisko rządu japońskiego było słuszne. Dzisiaj ochrona środowiska morskiego przed celowym zanieczyszczeniem radioaktywnym nadal pozostaje właściwą i legalną rzeczą do zrobienia – z wyjątkiem tego, że tak się nie dzieje. Zamiast tego rząd premiera Kishidy, podobnie jak jego poprzednicy Abe i Suga, lekceważy i lekceważy poglądy i prawa własnych obywateli oraz społeczności rybackich wzdłuż wybrzeża Tohoku.

Decyzja o zwolnieniu jest sprzeczna z porozumieniem dotyczącym przestrzegania poglądów federacji rybackich Fukushimy. Nie działają na rzecz ochrony środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem radioaktywnym, ale zamiast tego będą źródłem zanieczyszczenia. Japoński rząd stara się również unikać kontroli swoich planów i odrzucać obawy i sprzeciw sąsiadów z regionu Azji i Pacyfiku, bliskimi i dalekimi. I wyraźnie nie chcą badać żadnych realnych alternatywnych opcji przechowywania i przetwarzania.

Kontynuacja walki

Istnieje wiele technicznych i radiologicznych powodów, aby sprzeciwiać się odprowadzaniu ścieków z Fukushimy do Pacyfiku. Greenpeace East Asia poinformowała o tym i kontynuuje dochodzenie. Ale decyzja wpływa również na ciebie na podstawowym poziomie. Powinno to słusznie wywołać oburzenie. W XXI wieku, kiedy oceany na świecie są już zagrożone najpoważniejszymi zagrożeniami, w tym kryzysami klimatycznymi i bioróżnorodnością, wydaje się, że decyzja jakiegokolwiek rządu o celowym zanieczyszczeniu Pacyfiku radioaktywnością, ponieważ jest to najtańsza/najtańsza opcja, gdy istnieją jasne alternatywy przewrotny. Fakt, że to Japonia, biorąc pod uwagę jej historyczną rolę w zapewnieniu zakazu zatapiania broni jądrowej w Konwencji Londyńskiej i Protokole Londyńskim, czyni ją jeszcze bardziej tragiczną.

Istnieje wiele problemów prawnych stojących przed planami Japonii – nie udało im się przeprowadzić konsultacji z dotkniętymi nimi krajami przybrzeżnymi, w tym z Koreą Południową, Chinami i wyspami na północnym Pacyfiku; nie przeprowadzili oceny oddziaływania na środowisko i mają obowiązek nie dopuścić, aby zanieczyszczenia z ich własnych wód zanieczyszczały wody międzynarodowe lub wody innych krajów. To lekceważenie praw człowieka zarówno ich własnych obywateli japońskich, jak i tych w szerszym regionie Azji i Pacyfiku, w tym ludów tubylczych, zostało słusznie zakwestionowane, nie tylko przez specjalnych sprawozdawców ONZ ds. praw człowieka.

Japonia jest prawnie zobowiązana do podjęcia wszelkich możliwych środków w celu uniknięcia transgranicznego zanieczyszczenia radioaktywnością, a jej brak opracowania alternatyw dla zrzutów na Pacyfiku poprzez dalsze składowanie (które z pewnością może rozszerzyć; jest to kwestia pieniędzy) i leczenie woda do usuwania substancji radioaktywnych, w tym węgla 14 i trytu (inna kwestia pieniędzy). Ale to tylko odzwierciedlenie tego, co oczywiste: Japonia eksportuje swoje radioaktywne zanieczyszczenia, wyrzucając je do Pacyfiku.

Jest jednak czas, aby zatrzymać zrzuty, które mają rozpocząć się najwcześniej w roku 2023. Rządy biorące udział w LC/LP, pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych IMO, wraz z Greenpeace International, będą nadal kwestionować i rzucać wyzwanie rządowi japońskiemu w sprawie kryzysu związanego ze ściekami nuklearnymi w Fukushimie.

To tylko jeden z kilku międzynarodowych instrumentów, które umożliwiają kontrolę zakładu Fukushima Daiichi i bezpośrednie zakwestionowanie planów rozładowania. Artykuły Konwencji ONZ o prawie morza (UNCLOS) mają jeszcze większe znaczenie i zastosowanie do błędnych planów Tokio. Nowy rząd Kishidy może się jeszcze dowiedzieć, podobnie jak rząd Borysa Jelcyna prawie trzy dekady temu, że być może masz plany wyrzucania odpadów radioaktywnych do morza, ale to nie znaczy, że będziesz w stanie.

###

irme.pl

Współpraca: Greenpeace