W świecie, w którym ruch ekologiczny nabiera tempa, programy rynkowe są reklamowane jako wybawiciele naszych lasów i odpowiedź na walkę z ubóstwem.
Jednak niedawne kompleksowe badanie przeprowadzone przez Międzynarodową Unię Organizacji Badań nad Leśnictwem (IUFRO) rzuciło długi cień wątpliwości na te twierdzenia.
Iluzja postępu
Raport będący podsumowaniem lat pracy akademickiej i terenowej, przedstawia ponury obraz: podejścia rynkowe, takie jak kompensacja emisji dwutlenku węgla i systemy certyfikacji niepowodujące wylesiania, poczyniły „ograniczone” postępy w powstrzymywaniu wylesiania.
W niektórych przypadkach nawet pogłębiły nierówności ekonomiczne.
Główna autorka badania, Constance McDermott z Uniwersytetu Oksfordzkiego, zwróciła uwagę, że chociaż nie wszystkie indywidualne projekty zakończyły się niepowodzeniem, ogólny efekt był rozczarowujący.
Jednym z wyróżnionych przykładów jest projekt o wartości 120 milionów dolarów realizowany w Demokratycznej Republice Konga, który zamiast wzmacniać pozycję społeczności lokalnych, „wzmacniał głęboko zakorzenione interesy” poprzez ograniczanie dostępu do lasów bez utrudniania pozyskiwania drewna przez potężne przedsiębiorstwa wydobywcze.
Podobnie w Malezji grupy tubylcze nie odniosły żadnych korzyści z przedsięwzięcia plantacyjnego, które miało poprawić ich warunki życia.
Koszty
Badanie wzywa do „radykalnego przemyślenia” podejść rynkowych, które często są promowane jako rozwiązania korzystne dla obu stron dla środowiska, gospodarki i społeczności lokalnych.
Maria Brockhaus, współautorka z Uniwersytetu Helsińskiego, podkreśla, że dowody nie potwierdzają optymistycznych twierdzeń, które często formułuje się odnośnie mechanizmów rynkowych jako reakcji politycznej na problemy środowiskowe.
Na przykład w Ghanie wskaźniki wylesiania wzrosły pomimo licznych standardów dotyczących zrównoważonego kakao i zobowiązań przedsiębiorstw.
Rolnicy, którzy mieli czerpać korzyści z tych inicjatyw, zarabiają dziś mniej niż kilkadziesiąt lat temu.
W raporcie krytykowano także politykę ekologicznego handlu narzuconą przez bogate kraje, taką jak unijny zakaz importu związanego z wylesianiem, co może mieć niezamierzone konsekwencje dla krajów rozwijających się, którym chcą pomóc.
Jakie są alternatywne podejścia do ochrony lasów?
Ochrona lasów to przedsięwzięcie o kluczowym znaczeniu i istnieje kilka alternatywnych podejść, które mogą przyczynić się do ochrony tych kluczowych ekosystemów.
Przeanalizujmy kilka praktycznych sposobów:
Zrównoważone podejście do krajobrazu
Podejście to uznaje, że krajobrazy to wzajemnie powiązane systemy, w których źródła utrzymania, kultura i tożsamość ludzi przeplatają się z zasobami naturalnymi.
Kładzie nacisk na współpracę między zainteresowanymi stronami w celu osiągnięcia polityk i celów zrównoważonego zarządzania gruntami.
Integrując ekosystemy z wielkoskalowymi strategiami użytkowania gruntów, kraje mogą zrównoważyć produkcję rolną i leśną, chronić kapitał naturalny i poprawiać dobrobyt ludzi.
Kampanie sadzenia drzew
Organizowanie inicjatyw sadzenia drzew lub uczestnictwo w nich bezpośrednio przyczynia się do odtwarzania lasów. Identyfikacja odpowiednich obszarów, wybór gatunków rodzimych i zapewnienie właściwej konserwacji to niezbędne kroki w celu powodzenia projektów ponownego zalesiania.
Współpraca z władzami lokalnymi lub organizacjami ekologicznymi wzmacnia wpływ takich kampanii.
Praktyki rolno-leśne
Zachęcanie do stosowania metod agroleśnych i ich wdrażanie przynosi korzyści zarówno zrównoważonemu rolnictwu, jak i odtwarzaniu lasów.
Włączenie drzew w krajobraz rolniczy poprawia stan gleby, różnorodność upraw oraz pomaga w przywróceniu obszarów leśnych i korytarzy.
Promowanie zrównoważonej gospodarki leśnej
Promowanie odpowiedzialnych praktyk leśnych ma kluczowe znaczenie dla ochrony istniejących lasów.
Certyfikaty wspierające, takie jak Forest Stewardship Council (FSC), gwarantują, że drewno i inne produkty leśne pochodzą ze źródeł zarządzanych w sposób odpowiedzialny, co zmniejsza presję na siedliska naturalne.
Edukacja i świadomość
Podnoszenie świadomości na temat znaczenia lasów i różnorodności biologicznej ma fundamentalne znaczenie.
Angażowanie się w programy edukacyjne, warsztaty lub kampanie publiczne sprzyja głębszemu zrozumieniu wartości lasów i inspiruje do działania w społecznościach.
Udział w projektach renowacyjnych
Przyłączenie się do lokalnych lub międzynarodowych projektów renaturyzacji umożliwia indywidualnym osobom wniesienie praktycznego wkładu w wysiłki na rzecz rekultywacji lasów.
Czas, wiedza fachowa lub zasoby, które poświęcił wolontariusz, mogą znacząco pomóc w przywracaniu zdegradowanych obszarów leśnych.
Popieranie zmiany polityki
Kluczowe znaczenie ma propagowanie polityki wspierającej ochronę i odtwarzanie lasów.
Zachęcanie decydentów do uchwalania i egzekwowania przepisów chroniących lasy, różnorodność biologiczną i prawa ludności tubylczej może mieć dalekosiężne skutki.
Obywatelskie Inicjatywy Naukowe
Uczestnictwo w obywatelskich programach naukowych umożliwia jednostkom wnoszenie cennych danych do monitorowania różnorodności biologicznej i stanu ekosystemu.
Zaangażowanie może obejmować programy obserwacji ptaków, monitorowanie wzrostu drzew i populacji dzikich zwierząt.
Przyjmując te alternatywne podejścia, możemy wspólnie pracować na rzecz ochrony naszych lasów i niezliczonych korzyści, jakie zapewniają one naszej planecie i jej mieszkańcom.
Opracowanie: irme.pl