Idea zrównoważonego rozwoju i zagadnienia związane z ochroną środowiska w coraz większym stopniu wpływają na podejmowanie działalności gospodarczej i jej dalsze funkcjonowanie. Na przestrzeni ostatnich lat, zauważalny jest wzrost znaczenia problematyki ochrony środowiska i efektywnego wykorzystywania zasobów naturalnych przez przedsiębiorstwa.

Nie zmienia to jednak faktu, że poziom świadomości ekologicznej rodzimych przedsiębiorstw jest stosunkowo niski. Przedsiębiorcy nie odczuwają nakazu ani konieczności do zdiagnozowania, jaki wpływ ma prowadzona przez nich działalność gospodarcza na środowisko naturalne. Wydaje się, że niski poziom świadomości ekologicznej wynika przede wszystkim z niewystarczającej wiedzy na ten temat.

Wielu przedsiębiorców jest też zdania, że o stan środowiska powinno dbać państwo, że powinno przeznaczać na ten cel znaczne kwoty. Tymczasem skuteczna ochrona środowiska naturalnego wymaga nie tylko wsparcia ze strony państwa, ale przede wszystkim indywidualnego zaangażowania każdego przedsiębiorstwa z osobna. Dlatego przedsiębiorstwa realizując swoje strategie długoterminowe coraz częściej powinny brać pod uwagę nie tylko uwarunkowania ekonomiczne, ale również, bądź przede wszystkim czynniki środowiskowe.

Ochrona środowiska – nowe rozdanie

Znaczenie aspektów ochrony środowiska będzie wzrastać, a spełnianie wymogów ochrony środowiska stanie się coraz bardziej kosztowne. Dlatego przedsiębiorstwa w przyjętych strategiach swojego działania, powinny uwzględniać problematykę środowiskową.

Wynika to z faktu, że utrzymanie się na konkurencyjnym rynku w dużej mierze zależeć będzie od wywiązywania się z obowiązków w zakresie ochrony środowiska, od podejmowanej przez przedsiębiorstwa działalności prośrodowiskowej.

W dużej mierze do zmiany postaw ekologicznych znacznej części przedsiębiorstw przyczyniły się też zmiany prawa środowiskowego, czy normy zaostrzające stosowanie szkodliwych substancji np. w produkcji materiałów drewnopochodnych.

Przejawia się to tym, że np. producenci mebli coraz częściej dopytują o materiały wolne od formaldehydu, czy innych związków chemicznych. I słusznie, bowiem formaldehyd należy do grupy lotnych związków organicznych, które stanowią 60% wszystkich substancji zanieczyszczających atmosferę i w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu ludzkiemu.

Znacząca na polu zmian ekologicznych, jakie zachodzą w przedsiębiorstwach jest rola globalnych koncernów, które od dłuższego już czasu wymagają od swoich poddostawców, produktów zgodnych z wymogami produkcji dla miejsc o zrównoważonym rozwoju oraz stosowania materiałów i komponentów o udokumentowanych źródłach pochodzenia.

Konsument – najlepszy cenzor produktów ekologicznych

Nie bez znaczenia, wręcz bardzo istotny z punktu widzenia zachodzących zmian na polu ekologii jest konsument. Konsument jest dziś bardziej świadom różnego rodzaju zagrożeń środowiskowych i bardziej wymagający. Dba o środowisko, zdrowie własne i zdrowie najbliższych, żąda produktów zorientowanych na ekologię.

Klient coraz częściej zastanawia się nad składem użytych do produkcji materiałów i pochodzeniem kupowanych przez siebie produktów. W ten sposób nadaje kierunek rozwoju dla przedsiębiorstw i wyznacza obowiązujące trendy. Z całą pewnością, to właśnie klient ma bezpośredni wpływ na wzrost świadomości ekologicznej przedsiębiorców i projektowanie produktu na miarę swoich oczekiwań.

Niektórzy przedsiębiorcy dostrzegają zmiany zachodzące w konsumpcji, co przekłada się na realizowaną przez nich produkcję, aczkolwiek nadal jest to niewiele w stosunku do oczekiwań. Stosują zabiegi marketingowe, kreując pośród ogólnie pojętej opinii publicznej wizerunek firmy proekologicznej. I dobrze, bowiem proekologiczny wizerunek ma coraz większe znaczenie w postrzeganiu marki.

Z jednej strony firmy mają dziś coraz większą świadomość, że biznes deklarujący przejście na gospodarowanie w modelu ekorozwoju jest lepiej oceniany przez rynek i może liczyć na wyższe zyski. Rozumieją, że ich codzienne działania mają realny wpływ na środowisko. Uważają, że żyją ekologicznie.

Z drugiej znów strony działania w tym zakresie sprowadzają się tylko do tych najbardziej podstawowych, przede wszystkim o podłożu ekonomicznym. Natomiast ewentualny wzrost podejmowanych inicjatyw środowiskowych w ich rozwoju powoduje, że coraz częściej uwzględniają aspekty ekologiczne tylko jako czynniki wpływające na realizację bardziej przyjaznego postrzegania na rynku a nie rzeczywistych potrzeb środowiskowych.

Tymczasem poszerzenie wiedzy z zakresu ochrony środowiska, zrozumienie nieoczywistych zależności pomiędzy wyborami inwestycyjnymi i ich znaczeniem dla środowiska oraz wprowadzanie w życie odpowiednich nawyków, to kluczowe wyzwania, z jakimi muszą zmierzyć się dziś przedsiębiorcy. Czy są na to gotowi? Czas pokaże.

Perspektywy

Wydaje się, że polscy przedsiębiorcy nie są jeszcze w pełni przygotowana pod względem świadomości do wdrażania idei zrównoważonego rozwoju i modeli biznesowych o charakterze ekologicznym w pełnym tego słowa znaczeniu. Zauważa się w tych obszarach wielki deficyt edukacji.

W stosunku do ogólnej ilości podmiotów na terenie kraju, niewiele firm deklaruje dziś postawę ekologiczną i promowanie ekologicznej odpowiedzialności wśród klientów, dostawców czy społeczności lokalnej. Nie ulega zatem wątpliwości, że kluczowa w tym procesie jest rzetelna informacja, edukacja oraz zwiększanie środków na ten cel.

Problemy ekologiczne stanowią dziś istotne zagadnienie odnoszące się do jakości życia człowieka i jego egzystencji. Zwiększanie środków finansowych na ochronę środowiska jest tak samo istotne, jak kształtowanie świadomości ekologicznej i edukację, która może pozwolić na stworzenie poczucia ładu i bezpieczeństwa w przyszłości oraz spójnego działania przedsiębiorstw w ramach ekologii oraz idei zrównoważonego rozwoju.

Na przykładzie polskiego przemysłu widać jak w soczewce, że w dziedzinie ogólnie pojętej ekologii wykonano duży krok do przodu. Nie mniej jednak jest jeszcze wiele do zrobienia, a dostosowanie firm i zakładów do standardów ekologicznych to bardzo trudny, a także niekończący się proces, obliczony na lata.