Według badań w Polsce marnuje się ok. 9 mln ton żywności rocznie.

Blisko połowa tej ilości przypada na gospodarstwa domowe.

Najwięcej marnuje się pieczywa, owoców, wędlin i warzyw.

Powodem jest najczęściej przegapienie terminu ważności, zła jakość kupionych produktów, bądź po prostu kupowanie zbyt dużych ilości jedzenia”.

Te statystyki rosną najbardziej w święta oraz latem, kiedy jest sezon na wyjazdy i grillowanie.

Co mówi ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, która weszła w życie 18 września 2019 r., sklepy i hurtownie spożywcze o powierzchni powyżej 250 m kw., (przez pierwsze dwa lata obowiązywania nowych przepisów powyżej 400 m kw.), których połowa przychodów pochodzi ze sprzedaży żywności, muszą zawierać z organizacjami pozarządowymi umowy na nieodpłatne przekazanie niesprzedanej żywności.

Chodzi przede wszystkim o produkty, które zostały wycofane ze sprzedaży ze względu na wady ich wyglądu, bądź opakowań.

Wyjątek stanowią napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2%oraz napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%.

1 marca 2020 r. weszły w życie przepisy dotyczące opłat.

Sprzedawcy płacą 0,1 zł za kilogram zmarnowanej żywności.

Problem marnowania żywności dotyczy nie tylko Polski

Około 1/3 produkowanej na świecie żywności jest marnowana.

W Polsce co roku na śmietniku ląduje blisko 9 milionów ton jedzenia.

W całej Unii Europejskiej liczbę tę szacuje się na 88 milionów ton, co oznacza, że pojedyncza osoba wyrzuca do kosza w ciągu roku blisko 175 kilogramów jedzenia.

Koszty związane z marnowaniem żywności w UE szacuje się na około 143 mld euro, z czego 10 mld euro dotyczy etapu dystrybucji.

Marnowanie żywności to także problem moralny.

Około 793 mln ludzi na świecie cierpi z powodu niedożywienia.

W Unii Europejskiej 55 mln obywateli (niemal 10 proc.) było stać w 2014 r. tylko na jeden wysokiej jakości posiłek w ciągu dwóch dni.

Dlatego posłowie Parlamentu Europejskiego w rezolucji z 16 maja ubr. wezwali państwa UE o zmniejszenie ilości marnowanego jedzenia o 30% do roku 2025 i o 50% do roku 2030.

Do marnowania żywności przyznaje się 60% Polaków.

Najczęściej marnuje się pieczywo – 62%., następnie: owoce – 47%, wędliny 46%, warzywa – 35%., ziemniaki – 24 %, jogurty – 21%., sery – 16%., mięso – 10%., mleko – 9%, fast foody – 6%.

W rezultacie, miesięcznie do kosza wyrzucamy produkty o wartości średnio 50 zł na osobę.

Statystycznie w koszu czteroosobowej rodziny ląduje więc aż 200 zł miesięcznie.

Według badań, żywność najczęściej wyrzucają osoby zamożne, na wysokich stanowiskach i mieszkający w dużych miastach.

Najmniej żywności wyrzucają osoby starsze, uczniowie i studenci.

Zgodnie z danymi Eurostatu z roku 2006, w Polsce rocznie marnuje się ok. 9 mln ton żywności rocznie, a w przeliczeniu na wagę około 240 kg na osobę.

Produkcja oraz łańcuch dystrybucji są odpowiedzialne za zdecydowaną większość marnowanej żywności, bo za blisko 7 mln ton, natomiast gospodarstwa domowe za ponad 2 mln ton.

W przeliczeniu na mieszkańca zajmujemy piąte miejsce w UE pod względem ilości marnowanego jedzenia.

Działania na rzecz niemarnowania żywności w Polsce

W Polsce działania na rzecz niemarnowania żywności w sklepach wielkopowierzchniowych obejmują m.in. promocyjną strefę z produktami o krótkich terminach przydatności do spożycia, przekazywanie żywności m.in. dla Federacji Polskich Banków Żywności oraz partnerstwo z aplikacją Too Good To Go.

Przeciwdziałaniu marnowaniu żywności służy także program “Spiżarnia Caritas” realizowany od marca r. 2017 przez Caritas Polska w partnerstwie z Caritas Archidiecezjalnymi i Diecezjalnymi.

W ramach programu dystrybuuje się produkty spożywcze z krótkim terminem przydatności.

Odbierane są one ze sklepów i przekazywane do placówek Caritas oraz bezpośrednio dla osób potrzebujących.

Aktualnie w ramach programu Spiżarnia Caritas 40 Caritas diecezjalnych oraz innych organizacji kościelnych, jako organizacje pożytku publicznego, podpisały umowy na odbiór żywności z blisko 1000 sklepów różnych sieci handlowych.

Dzięki otrzymanej żywności blisko 50 tys. osób regularnie otrzymuje paczki lub posiłki w jadłodajniach Caritas.

W pomoc żywnościową potrzebującym jest zaangażowanych ponad 1300 wolontariuszy.

Największym partnerem w programie “Spiżarnia Caritas” jest sieć sklepów Biedronka, która również wspiera Caritas w programach społecznych i socjalnych.

W realizację programu “Spiżarnia Caritas” zaangażowały się inne sieci handlowe: ALDI, Carrefour, EUROCASH, GOBARTO, INTERMARCHE, Kaufland, LIDL, Netto, Piotr i Paweł, Schiever, Selgros oraz Tesco.

W roku 2017 i 2018 w ramach “Spiżarni Caritas” przekazano potrzebującym ponad 2,6 tys. ton żywności.

W roku 2019 było to już ponad 5 tys. ton żywności.

Od roku 2019 w Polsce działa także darmowa aplikacja Too Good To Go współpracująca z Androidem oraz iOS-em.

Dzięki niej jedzenie, które trafiłoby do kosza, można kupić z dużym rabatem.

Dzięki aplikacji wybiera się konkretny lokal lub sklep, nigdy jednak nie wiemy, co dokładnie znajdzie się w paczce.

Istnieje możliwość skontaktowania się z restauracją i zapytania, co zawierają paczki. Istnieje kilka metod płatności: kartą płatniczą, Apple Pay, Dotpay oraz PayPal.

Marnowanie żywności – raport 2020

Raport „Nie marnuj żywności 2020” opracowano na podstawie badań przeprowadzonych przez Federację Polskich Banków Żywności, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy i Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w ramach „Programu Racjonalizacji i Ograniczenia Marnotrawstwa Żywności”

Pod kątem przyczyn i skali marnowania żywności przeanalizowano poszczególne etapy łańcucha żywnościowego, tj. produkcję (rolnictwo, przetwórstwo, transport i  magazynowanie), obrót detaliczny (sieci handlowe i gastronomię) oraz gospodarstwa domowe.

W stronie internetowej Federacji Polskich Banków Żywności znajduje się także podsumowanie badań „Gospodarowanie żywnością w trakcie pandemii”.

Źródło: Federacja Polskich Banków Żywności , IJHARS