Rolnictwo ekologiczne określa się jako system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej.

Produkcja ekologiczna powinna łączyć przyjazne środowisku praktyki gospodarowania, wspomagać wysoki stopień różnorodności biologicznej, wykorzystywać naturalne procesy oraz zapewnić właściwy dobrostan zwierząt.

Produkcja w ekologicznym gospodarstwie rolnym prowadzona jest zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

W szczególności produkcja ta polega na stosowaniu prawidłowego płodozmianu i innych naturalnych metod utrzymywania, lub podwyższania biologicznej aktywności oraz doboru gatunków i odmian roślin, a także gatunków i ras zwierząt, uwzględniając ich naturalna odporność na choroby i przystosowanie do warunków klimatyczno – lokalnych.

Tak więc gospodarstwa ekologiczne to nie tylko zadbane gospodarstwa rolne, troszczące się o ochronę środowiska, jak też o dobrostan zwierząt, produkujące urozmaicony asortyment warzyw, owoców i wysokiej jakości produktów, to także gospodarstwa wymagające znacznych nakładów finansowych oraz stałej, systematycznej kontroli i ogromu pracy własnej, włożonej w ich utrzymanie i rozwój.

Gospodarowanie metodami ekologicznymi jest przedsięwzięciem bardzo trudnym, wymagającym bezwzględnego zaangażowania i wbrew pozorom dużych nakładów finansowych, na co nie każdy chce się decydować.

Zasady produkcji ekologicznej dotyczą wszystkich etapów łańcucha dostaw, a więc produkcji na poziomie gospodarstw rolnych, przetwarzania, dystrybucji i handlu detalicznego.

Każdy podmiot uczestniczący w tym łańcuchu musi przestrzegać przepisów i zasad z zakresu rolnictwa ekologicznego.

Wszystkie etapy produkcji, przetwórstwa, paczkowania, znakowania i dystrybucji żywności są objęte systemem kontroli nadzorowanym przez odpowiednie służby kontrolne UE.

Każdy z producentów ekologicznych musi znajdować się pod kontrolą w ramach tego systemu.

Ustanowiony w Polsce system kontroli produktów rolnictwa ekologicznego pozwala zatem na pełną identyfikowalność każdego produktu na wszystkich etapach produkcji, przygotowania i dystrybucji.

Ustanowiony w Polsce system kontroli i certyfikacji dla rolnictwa ekologicznego daje konsumentom pewność, że produkty ekologiczne są wytwarzane zgodnie z wymogami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego.

Ten system pozwala na śledzenie każdego produktu na wszystkich etapach produkcji, przygotowania i dystrybucji – począwszy od produkcji pierwotnej produktów ekologicznych poprzez przechowywanie, przetwarzanie, transport, sprzedaż oraz zaopatrzenie ostatecznego konsumenta.

System kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym w Polsce stanowią:

* Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi upoważniający jednostki certyfikujące do prowadzenia kontroli i wydawania
certyfikatów.

* Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, która sprawuje nadzór nad jednostkami
certyfikującymi oraz nad produkcją ekologiczną, współpracując przy tym między innymi z Urzędem Ochrony
Konkurencji i Konsumentów, Inspekcję Weterynaryjną oraz Państwową Inspekcje Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

* Polskie Centrum Akredytacji – organ akredytujący jednostki certyfikujące.

* Upoważnione jednostki certyfikujące akredytowane w zakresie rolnictwa ekologicznego, zgodnie z Normą PN-EN
ISO/IEC 17065:2013-03 Wymagania ogólne dotyczące jednostek prowadzących systemy certyfikacji wyrobów.

Rolnictwo ekologiczne jest sektorem, który stale się rozwija

Zgodnie z danymi dostępnymi w ramach publikacji statystycznych w zakresie rolnictwa ekologicznego w roku 2013 Polska znajdowała się na 3 miejscu w Unii Europejskiej pod względem liczby gospodarstw ekologicznych.

Na rynku krajowym obecnie udział powierzchni ekologicznej w Polsce stanowi blisko 3,4% ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych w kraju.

Szybki rozwój sektora rolnictwa ekologicznego znajduje odzwierciedlenie we wzroście podaży wyskojakościowych produktów rolnictwa ekologicznego.

W roku 2004 kontrolą objętych było 3760 gospodarstw ekologicznych o powierzchni 82 730 ha, a w roku 2015 liczba gospodarstw ekologicznych wynosiła 22 991 o powierzchni blisko 552 356,4 ha.

Liczba przetwórni ekologicznych również wzrosła z 55 w roku 2004 do 540 w roku 2015.

Odzwierciedleniem wzrostu tego sektora rolnictwa jest wzrost liczby jednostek certyfikujących upoważnionych do przeprowadzania kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów zgodności w rolnictwie ekologicznym.

W roku 2015 powyższe działania przeprowadzało 10 upoważnionych jednostek certyfikujących

Niestety, nawet prawdziwy certyfikat nie zagwarantuje, że produkt jest najwyższej jakości.

Inspekcja Handlowa podczas tegorocznych (2017) kontroli wykazała, że jedna na pięć skontrolowanych partii produktów nie spełniała wymogów ekologicznych.

Zatem kupując żywność ekologiczną najlepiej kierować się zasadą zielonego listka, czyli wybierając produkty oznakowane zielonym listkiem. Jednak i w takich przypadkach należy zachować ostrożność, bowiem specjaliści od marketingu umieszczają na opakowaniu zielony listek, choć produkt nie posiada certyfikatu.

Widząc na opakowaniu zielony listek pytajmy jeszcze o certyfikat.

Czy warto? Otóż – tak. Szwajcarski Instytut Badawczy Rolnictwa Ekologicznego podaje aż 90 argumentów za rozszerzeniem ekoupraw.

Warzywa i owoce ekologiczne zawierają znacznie więcej działających antyrakowo przeciwutleniaczy, w tym resweratrolu, który opóźnia proces starzenia się.

Mają więcej błonnika, minerałów i witamin.

Natomiast w uprawie konwencjonalnej rośliny nawożone są azotem, który wspomaga ich wzrost.

Jego nadmiar gromadzi się w liściach, tworząc azotyny.

W naszych organizmach zamieniają się one w szkodliwe substancje.

Zjawisko to nie występuje w produktach eko.

A zatem pamiętajmy, produkty ekologiczne powinny mieć na opakowaniu symbol unijnego certyfikatu w kształcie zielonego listka składającego się z 12 gwiazdek, ale co ważne – powinny tez posiadać certyfikat.

Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi