Siedliska gatunków ryb słodkowodnych są zagrożone przez globalne ocieplenie, głównie z powodu wzrostu temperatury wody.

Wzrost średniej temperatury na świecie o 3,2 stopnia Celsjusza stanowiłby zagrożenie dla ponad połowy siedliska dla jednej trzeciej wszystkich gatunków ryb słodkowodnych.

Liczba zagrożonych gatunków jest dziesięciokrotnie mniejsza, jeśli ocieplenie jest ograniczone do 1,5 stopnia.

Taki jest wniosek z badania przeprowadzonego przez Uniwersytet Radboud we współpracy z Uniwersytetem w Utrechcie, Holenderską Agencją Oceny Środowiska PBL, Uniwersytetem w Leiden i innymi, opublikowanym 15 marca w Nature Communications.

W wielu badaniach oceniono już potencjalny wpływ zmiany klimatu na gatunki zwierząt i roślin w systemach lądowych. „Jednak gatunki ryb słodkowodnych zostały w dużej mierze zignorowane, mimo że stanowią około jednej czwartej znanej na świecie różnorodności kręgowców” – mówi Valerio Barbarossa, główny autor artykułu.

Jest to pierwsze badanie, w którym zbadano potencjalny wpływ zmiany klimatu na około 11 500 gatunków ryb słodkowodnych na całym świecie.

Wyraźne różnice między scenariuszami globalnego ocieplenia Przy globalnym wzroście o 3,2 stopnia Celsjusza, co jest scenariuszem oczekiwanym, jeśli nie będzie dalszych redukcji emisji po deklaracjach obecnych rządów na r. 2030.

Ponad jedna trzecia gatunków słodkowodnych ma ponad połowę ich obecnych siedlisk zagrożonych ekstremalnymi temperaturami wody.

Jeśli globalne ocieplenie zostanie ograniczone do 2 stopni, 9% gatunków byłoby zagrożonych ponad połową ich siedlisk. Jeśli ocieplenie jest ograniczone do 1,5 stopnia, liczba zagrożonych gatunków spada do 4%.

„Liczby te wskazują, że ograniczenie globalnego ocieplenia naprawdę ma znaczenie dla gatunków ryb słodkowodnych, podobnie jak poprzednie badania wykazały, że ma to znaczenie dla gatunków w systemach lądowych” – mówi Barbarossa.

Temperaturę i przepływ naukowcy modelowali przyszłe ekstremalne wartości przepływu i temperatury wody i zidentyfikowali, gdzie mogą one przekraczać obecne ekstrema w siedliskach gatunków ryb.

„Temperatura i przepływ wody to dwa kluczowe czynniki siedliskowe dla gatunków ryb słodkowodnych. Zmiana klimatu wzmocni ekstremalne natężenie przepływu i temperatury, co może zmniejszyć ilość odpowiednich siedlisk. To z kolei jest ważnym wskaźnikiem ryzyka wyginięcia ”, mówi Aafke Schipper, badacz środowiska z Radboud University i PBL i współautor badania.

Wyniki badania wskazują, że zmiany temperatury wody są znacznie bardziej groźne, niż zmiany skrajnych przepływów, co odzwierciedla fakt, że globalne ocieplenie doprowadzi do wzrostu temperatury wody prawie wszędzie.

Odkrycia pokazują ponadto, że zagrożenie dla gatunków ryb słodkowodnych jest szczególnie wysokie w wodach tropikalnych.

Bariery stworzone przez człowieka „Liczba zagrożonych gatunków stanowi najgorszy scenariusz w tym sensie, że zakładamy, że ryby nie będą w stanie przenieść się do innych części działu wodnego ani przystosować się do zmienionych warunków”, kontynuuje Barbarossa.

„Rozważaliśmy również scenariusz, w którym gatunki mogłyby swobodnie przemieszczać się przez dział wodny i„ uciec ”przed zmienionymi warunkami. W takim przypadku zagrożenia związane ze zmianą klimatu byłyby znacznie mniejsze. Jednak wiele systemów słodkowodnych jest rozdrobnionych, co utrudnia rybom przejście do bardziej odpowiednich warunków ”.

Systemy rzeczne na całym świecie charakteryzują się rosnącą liczbą wielu sztucznych barier, takich jak tamy, jazy, śluzy lub przepusty.

Ograniczają one łączność siedlisk słodkowodnych i ograniczają możliwości reagowania ryb na zmiany klimatu poprzez zmianę ich zasięgu.

To z kolei podkreśla potrzebę ograniczenia globalnego ocieplenia – konkludują autorzy – jeśli chcemy chronić bioróżnorodność słodkowodnych.

Bibliografia:

„Zagrożenia globalnym ociepleniem dla ryb słodkowodnych na świecie”, Valerio Barbarossa, Joyce Bosmans, Niko Wanders, Henry King, Marc F. P. Bierkens, Mark A. J. Huijbregts & Aafke M. Schipper, Nature Communications.

Źródło: Radboud University